مقالات

نسبت طلایی چیست؟ و کاربرد آن در طراحی و گرافیک

نسبت طلایی چیست؟ و کاربرد آن در طراحی و گرافیک

 

آیا می دانید یک نسبت ریاضی وجود دارد که جلوه ی چشم نوازی به طراحی شما می دهد به همین علت در علوم طراحی، معماری و عکاسی از آن استفاده می شود. و همینطور در طبیعت به وفور می توان آن را مشاهده کرد. اگر طرحی زیبا را دوست دارید تجربه کنید، شما هم می توانید در صورت رعایت اندازه های این نسبت، ترکیباتی زیبا برای پروژه های طراحی خود خلق کنید؟ این نسبت را با عنوان، نسبت طلایی می شناسند.

آیا به دنبال جذب مشتری با استفاده از تصاویر زیبا هستید؟ برای رسیدن به پاسخ این سوالات، در ادامه همراه ما باشید تا در مورد نسبت طلایی و چگونگی تاثیر آن در طراحی و خلق اثری زیبا، بیشتر آشنا شویم.

نسبت طلایی در طول تاریخ

نسبت طلایی و کابرد آن در طول تاریخ

نسبت طلایی در طول تاریخ

مفهوم نسبت طلایی هزاران سال قدمت دارد. این نسبت، پایه و اساس بسیاری از آثار کلاسیک هنری و معماری را تشکیل می دهد. از اهرم بزرگ جیزه در مصر و در دائره المعارف ها و مقالات آکادمیک تا نقاشی های پارتنون و داوینچی از این نسبت استفاده شده است. اهمیت تاریخی آن به معنای تاریخ قدمت نیست در حقیقت، نسبت طلایی می تواند برای کسب و کارها بسیار ارزشمند باشد بطوریکه استفاده از آن در طراحی لوگو، وب سایت و حتی عکاسی می تواند به جذابیت بیشتر طراحی شما بیفزاید و باعث موفقیت بیشتر برندتان شود برای رسیدن به این هدف، فقط لازم است بدانید که چگونه از آن استفاده کنید.

تعریف نسبت طلایی 

این نسبت را که با بخش طلایی، نسبت الهی یا (حرف یونانی فی phi) نیز می شناسند و با عدد 1: 1.618 نشان می دهند که از توالی فیبوناچی بدست می آید. در این توالی هر عدد،از جمع دو عدد قبل بدست آمده است. به صورت: 0،1،1،2،3،5،8،13،21  . تفاوت بین هر دو عدد در این دنباله همیشه دقیقا برابر با 1: 1.618 نیست اما تقریباً نزدیک این عدد است. ساده ترین راه برای نشان دادن نسبت طلایی استفاده از دنباله ی فیبوناچی است که در اشکال زیر آنرا مشاهده می کنید.

نسبت طلایی

نسبت طلایی استفاده از آن در اشکال

برای درک واقعی  عدد فی (نسبت طلایی)، معادله زیر را مشاهده کنید:

1.618=(A + B / A) =( A / B)

یک خط را به دو قسمت تقسیم کنید وقتی قسمت بزرگتر (A) که بر قسمت کوچکتر (B) تقسیم می شود برابر است با کل مجموع دو خط تقسیم بر قسمت بزرگتر  (A/(B+A البته برای ایجاد رابطه طلایی، زیر مجموعه های خط اصلی باید برابر با 1.618 باشد.

تعریف نسبت طلایی

توضیح نسبت طلایی در معادله

ساخت مستطیل طلایی توسط یونانیان

هنگامی که ابتدا ایده نسبت طلایی پدیدار شد، یونانیان فهمیدند که می توانند از آن برای ساختن یک مستطیل بصری بسیار جذاب استفاده کنند که اکنون آنرا مستطیل طلایی می نامند. آنها شروع به در نظر گرفتن این شکل و تناسب آن در طراحی کردند. همانطور که مشخص است، هنگامی که نسبت 1 به 1.61 را به یک تصویر، طرح و یا ترکیب اعمال می کنید، طبیعی و متعادل به نظر می رسد.

مارپیچ طلایی

مارپیچ طلایی

مارپیچ طلایی

نسبت طلایی، همچنین به دنباله فیبوناچی مربوط می شود که در این مفهوم ریاضی، هر عدد در این دنباله از جمع دو عدد قبلی بدست می آید(به عنوان مثال 1 ، 1 ، 2 ،3 ، 5 ، 8).  بر همین اساس، با نگاه به طبیعت متوجه می شویم که نظریه ریاضی دان ایتالیایی فیبوناچی در طبیعت نیز وجود دارد. وقتی این دنباله را به یک الگو  تبدیل می کنید، یک مارپیچ خمیده بوجود می آید که با شمارش آنها، به دنباله ی فیبوناچی می رسیم.

نسبت طلایی در گیاهان

نسبت طلایی در گیاهان

1.نسبت طلایی در گیاهان

با نگاه به اطرافمان می توانیم نسبت طلایی را در بسیاری از پدیده های طبیعی مثل گل ها، درختان، سبزیجات و… مشاهده کنیم. زمانی که ما مربع هایی با اندازه ی نسبت طلایی رسم می کنیم و آنها را کنار هم قرار می دهیم یک منحنی خاص با عنوان مارپیچ طلایی (Golden Spiral) ایجاد می شود. گل ها و گیاهان به گونه ای طراحی شده اند که دارای قوانین مارپیچ طلایی هستند. شاید بهتر باشد بگوییم مارپیچ به قوانین طبیعی احترام می گذارد. تصاویر زیر نمونه هایی از این مارپیچ را در گیاهان نشان می دهد.

نسبت طلایی و در بدن انسان

نسبت طلایی و مشاهده ی آن در بدن انسان

2.نسبت طلایی در آناتومی بدن انسان

با توجه به پیوند بین ریاضیات و طبیعت، جای تعجب نیست که بدن انسان نیز نمونه هایی از نسبت طلایی را داشته باشد. از نسبت بازوی انسان (طول انگشت در رابطه با ساعد و بازوی فوقانی) تا رابطه ی بین استخوان های بدن که عدد 1.618 می باشد. مارپیچ طلایی را براحتی می توان در بدن انسان پیدا کنیم بطور مثال در گوش و صورت انسان که این نسبت کاملا در آنها مشخص است.

تشخیص چهره زیبا با نسبت طلایی

یک نکته ی جالب این است که بسیاری از محققان برای  ارزیابی زیبایی صورت انسان از این نسبت استفاده می کنند. طبق این تئوری ها، اگر عرض و طول چهره یک انسان را محاسبه کرده و طول را برعرض تقسیم کنید عددی که بدست می آورید اگر به نسبت طلایی نزدیک باشد، این چهره زیباست. بر همین اساس می شود اینطور بیان کرد که محل قرار گرفتن چشم ها، بینی و دهان و فاصله ی بین آنها نیز نقش مهمی در جذابیت و زیبایی انسان دارد.

شاید دوست داشته باشید مقاله ی نسبت طلایی در طراحی لوگو را نیز بخوانید 

نسبت طلایی در هنرهای زیبا

نسبت طلایی در هنرهای زیبا

3.نسبت طلایی در هنرهای زیبا

در هنرهای زیبا این نسبت بیشتر دیده می شود بطوریکه با نگاه به برخی از آثار لئوناردو داوینچی پی به این موضوع می بریم که او اغلب برای خلاقیت در اثر خود از نسبت طلایی استفاده کرده است. نقاشان وقتی که تصویری را ترسیم می کنند ابتدا تصویر طلایی را تعیین می کنند و سپس به سمت طرح می روند. نسبت طلایی بر روی تصاویر آنها هارمونی باورنکردنی را ایجاد می کند. گفته می شود که در اهرام جیزه، نقاشی پارتنون هم از این نسبت استفاده شده است.

هنگامی که شما می توانید تصور کنید که چگونه همه این فرمول برای ایجاد اشکال و الگوهای متمایز استفاده می شوند، درک ارزش آنها در زندگی روزمره بسیار ساده تر است. بطوریکه کاربرد نسبت طلایی در خلق آثار دیداری، معماری و هنری و معاصر بسیار با اهمیت می شود.

 

4. کاربرد نسبت طلایی(عدد فی) در طراحی 

در طراحی صفحات وب، جلد مجله و تصاویر تبلیغاتی مثل پوستر و در عکاسی استفاده از نسبت طلایی (عدد فی) خیلی مهم و کابردی است. این نسبت، نقش بسزایی در ایجاد هماهنگی و تعادل بین اشیاء، تصاویر و لوگو دارد. طراحی وب شغلی است که در آن یک رقابت بزرگ وجود دارد اما شما می توانید با استفاده از نسبت طلایی حرفه ی خود را نسبت به دیگران متمایز کنید تا به موفقیت چشمگیری در این زمینه برسید.

نسبت طلایی و استفاده از آن در طراحی وب سایت

  • نسبت طلایی در طراحی وب سایت

    نسبت طلایی و استفاده از آن در طراحی وب سایت

    کاربرد نسبت طلایی(عدد فی) در تایپوگرافی و اندازه ی ستون ها

شما می توانید برای چیدمان متن هر طرحی از نسبت طلایی کمک بگیرید تا از این طریق پیامتان را به بهترین شکل به مخاطب برسانید. این متن ممکن است برای صفحات وب سایت، پوستر، جلد کتاب و مجله باشد.

بررسی نسبت طلایی در چیدمان محتوا در وب سایت

با درک به نقش مهمی که نسبت طلایی در چیدمان محتوا دارد می توانیم از این نسبت در طراحی صفحات وب، چیدمان و نحوه ی قرار گیری ستونهای متن کمک بگیریم. به عنوان مثال در یک صفحه، ستونی که دارای محتوای گسترده است در سمت چپ و یک ستون دیگر که باریکتر است را در سمت راست قرار می دهیم، این نوع چیدمان چشم بیننده را به متن جلب می کند و در صفحه مهمترین مطلب را برجسته می کند. برای این منظور، اگر در طراحی سایت خود با عرض 960 پیکسل کار می کنید، ستون سمت چپ شما باید 593 پیکسل باشد در حالی که ستون سمت راست 367 پیکسل عرض دارد، با این اندازه نسبت طلایی در آن رعایت می شود.

با توجه به طرح شما، بایست اندازه ستون ها را طوری در نظر بگیرید که در آن ستونِ محتوای اصلی تقریبا 1.6 برابر بزرگتر از سنون کناری باشد. این نسبت که به عدد فی معروف است که می تواند به طراح رابط کاربری در نوع چیدمان محتوای ویدیویی، عکاسی و متن کمک بسیاری کند. شما می توانید با یک سرچ ساده نمونه هایی از این نوع چیدمان را در سراسر وب پیدا کنید.

  • کاربرد مارپیچ طلایی در دید مخاطب

در چیدمان مطالب و عناصر مهم در صفحه از مارپیچ طلایی استفاده کنید زیرا چشم مخاطب بطور ناخودآگاه به وسط مارپیچ کشانده می شود.

  • نسبت طلایی و استفاده از آن برا تنظیم محتوا

    نسبت طلایی و استفاده از آن برا تنظیم محتوا

    نسبت طلایی در تنظیم فاصله متن

با نسبت طلایی (عدد فی) همچنین می توانید میزان فاصله و فضای سفید در صفحات وب را طوری تنظیم کنید تا تاثیر منفی بر چشم مخاطب شما نداشته باشد. با رعایت این اصول، تمرکز شما و مخاطب بالا رفته و با سرعت بالاتری به نتیجه مورد نظر خواهید رسید.

نسبت طلایی و کاربرد آن در طراحی

مارپیچ طلایی و کاربردش در طراحی

5.نسبت طلایی در عکاسی

نسبت طلایی، جایگاه ویژه ای در عکاسی دارد. هنگامی که شما وظیفه عکاسی از یک تصویر جالب را بر عهده دارید، نسبت ها و مقیاس ها بسیار مهم هستند و در زمان عکاسی بایست تنظیمات سوژه ی خود به گونه ای، براساس مارپیچ طلایی Spiral Golden -روی نقطه کانونی تصویر در منحنی مارپیچ باشد –  اینکار می تواند به شما کمک کند ترکیب جذاب تری ایجاد کنید که مطابق با اصول نسبت طلایی باشد.

نسبت طلایی در عکاسی

استفاده از قانون سوم در عکاسی

اگرچه راه دیگری برای ترکیب عکاسی وجود دارد و این قانون سوم است. این اصل، شامل یک شبکه با نه بخش است. و شکل های موجود در شبکه از نظر اندازه برابر هستند. در اینجا، شما نیز تشویق می شوید نقاط مورد علاقه خود را در تقاطع خطوط  یا در امتداد خطوط خود قرار دهید. نتیجه این کار برای تولید یک عکس متعادل است. تصور کنید که یک قطعه کاغذ گراف را روی منظره یاب خود قرار دهید چگونه اشیاء موجود در خط  دید شما با مربع های مستطیل موجود در صفحه هماهنگ هستند؟ این تقاطع ها به عنوان راهنمایی برای مکان هایی که باید نقاط ابتدایی و ثانویه مورد علاقه خود را در عکس خود قرار دهید، کمک می کنند.

 

خلاصه

با خواندن این مقاله به این نتیجه رسیدیم که نسبت طلایی، در تمام جهان هستی قابل مشاهده است و چشم انسان به دیدن آن عادت دارد. به همین علت طراحان، گرافیست ها و عکاسان می توانند از نسبت طلایی برای طراحی های خود استفاده کنند. زیرا زیبایی خاصی به کارشان می دهد و چشم انسان بهتر آنرا می بیند. امروزه نسبت طلایی از یک نظریه مبهم ریاضی به یک تکنیک قابل اعتماد تبدیل شده است که جایگاه ویژه ای را در دنیای مدرن بدست آورده است. به شما پیشنهاد می کنیم  که این یک قانون قدرتمند (نسبت طلایی) را بعنوان یک راز نزد خود نگه دارید و در عکاسی از سوژه ها، طراحی وب ،لوگو و حتی چیدمان از آن استفاده کنید. همراه همیشگی شما (های نوین)

 

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *